Polecam książkę o Helenie Modrzejewskiej Juliusza Kydryńskiego z roku 1973 o tytule „Gwiazda dwóch kontynentów”.
Historia związana z recytowaniem tabliczki mnożenia przeszła do historii:
– Recytowanie alfabetu, tabliczki mnożenia – to były miłe zabawy salonowe wybitnych aktorów drugiej połowy XIX wieku. Modrzejewska też w takich grach uczestniczyła, ale wnosiła w nie swój przekorny, niepowtarzalny wkład.
10 marca 1880 roku pisze do warszawskiej przyjaciółki, że debiutowała
na ekskluzywnych salonach londyńskich.
„Panie […] tłumnie zbierały się wokół mnie w zwartym kręgu i prosiły,
bym coś recytowała, bo chciały znaleźć pretekst, aby mnie zmusić do mówienia.
Powiedziałam im, że umiem tylko wiersz „Hagar na puszczy” K. Ujejskiego.
„Brawo” zakrzyknęły. „Ale”, kontynuowałam, „znam go tylko po polsku”.
„Niech więc będzie po polsku”, orzekły. (…)
Możesz sobie wyobrazić, jak byłam urzeczona delikatnością serca tych
starych Angielek, które nie rozumiejąc ani słowa, płakały!”.
Cały artykuł przeczytasz na: nto.pl
Juliusz Kydryński w swej książce o Helenie Modrzejewskiej napisał wiele, ja chce zwrócić uwagę na moc głosu, jego barwę i artykulację i emocje.
W książce „Gwiazda dwóch kontynentów” na stronie 206 znajdziesz poniższy tekst:
„Wielka przygoda”, jaką dla obu stron było spotkanie się Modrzejewskiej z Wyspiańskim i ich sztuką, zakończyła się owym spektaklem „Laodamii”, spektaklem istotnie dramatycznym.
____
33
____
Jeden razy jeden jest jeden,
Dwa razy dwa jest cztery,
Trzy razy trzy jest dziewięć,
Cztery razy cztery jest szesnaście,
pięć razy pięć jest dwadzieścia pięć …
Grono przyjaciół – Amerykanek i Amerykanów, zapatrzonych i zasłuchanych, ze łzami w oczach lub z uśmiechem rozmarzenia na twarzy — frenetycznymi oklaskami dziękowało Helenie za tak wspaniałą recytację nieznanego polskiego wiersza, gdy głęboko dramatycznym akcentem zakończyła:
Dziesięć razy dziesięć jest sto!
Dopiero po chwili, gdy sytuacja się wyjaśniła i gdy się dowiedzieli,
że słuchali po prostu… tabliczki mnożenia, wybuchł równie frenetyczny śmiech.